De volledige tekst van de algemene beschouwingen als reactie van de fractie van GroenLinks op de begroting 2013 van de gemeente Naarden.
Goed wonen in groen
Naarden
Nederland - en dus ook Naarden - verkeert nog steeds in economisch zwaar weer. Ondanks het feit dat de gemeente weer creatief heeft moeten omspringen met de beschikbare middelen, is het College er naar ons idee in geslaagd een eerlijke begroting te presenteren. Een compliment voor het College en iedereen die aan de begroting heeft gewerkt.
De begroting is weinig kleurrijk te noemen, maar dat is niet een verwijt aan het College. Vanwege de komende kerntakendiscussie die we in de Raad gaan voeren is het verstandig om de eventueel beschikbare financiële ruimte niet nu meteen al te gebruiken.
De woonlasten zullen voor ons allemaal stijgen in komend jaar, maar de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten en wij menen dat de gemeente de inwoners die het hardst worden getroffen door de financiële en economische crisis zoveel mogelijk heeft gespaard.
Met betrekking tot het vorige punt willen wij specifiek noemen dat GroenLinks het zeer op prijs stelt dat het subsidieplafond minder wordt verlaagd in de komende jaren. Ouderenwerk, vrijwilligerswerk, kinder- en jeugdwerk zijn van grote waarde voor de binding in onze wijken en kunnen blijven rekenen op financiële steun van de gemeente. Maar ook de andere subsidie-ontvangers dragen bij aan het welzijn van ons Naarders en wij zijn daarom trots dat hun werk mede mogelijk gemaakt wordt door een bijdrage van de gemeente. GroenLinks zal zich in de toekomst blijven inzetten voor steun aan deze maatschappelijke organisaties die het cement van onze samenleving vormen.
GroenLinks was blij verrast in de begroting te lezen dat de gemeente na realisatie van het speelruimteplan in 2013 gaat kijken hoe speelplekken ook geschikt gemaakt kunnen worden voor kinderen met een beperking en voor senioren. Een mooi en lovenswaardig initiatief. Wij horen graag spoedig van het College welke concrete plannen er zijn.
Financiën
Ons is een sobere begroting gepresenteerd. Weinig opsmuk en weinig nieuw beleid. Toch een paar kritische kanttekeningen.
Naarden heeft een aanzienlijke schuldenpositie. Jaarlijks zijn wij bijna een miljoen euro aan rente kwijt. Vanwege de crisis en de mogelijke ontwikkelingen van de hoogte van de rente, meent GroenLinks dat het verstandig is om onze schulden - duurzaam - naar beneden te brengen.
Sinds kort ontvangt Naarden ook inkomsten uit precario-belasting. Het is onzeker hoelang wij deze extra financiële middelen kunnen blijven ontvangen en daarom lijkt het GroenLinks verstandig om, anticiperend op een mogelijk verbod vanuit Den Haag, andere bronnen van structurele inkomsten te onderzoeken.
Op beide punten horen wij graag wat de visie van het College is.
Maatschappelijke ontwikkelingen
Geïnspireerd door de begroting en door de ontwikkelingen in de samenleving die ook in Naarden spelen, vraagt GroenLinks aandacht voor een aantal maatschappelijk relevante thema's:
- de bewezen gunstige effecten van een groene leefomgeving op de gezond en het welzijn van mensen;
- de groeiende steun voor meer regie van buurtbewoners bij ontwikkelingen in hun wijk;
- de noodzaak om biodiversiteit ook in een stadse omgeving te behouden en te bevorderen;
- de stagnerende woningmarkt.
Hieronder volgt een uitwerking van deze vier thema's. Wij horen graag de visie van het College op deze punten.
Een groene omgeving is goed voor de gezondheid
Een groene leefomgeving bevordert de sociale cohesie, de gezondheid, is beter voor het milieu (het vermindert o.a. de aanwezige fijnstof in de lucht) en zorgt zelfs voor een veiligere leefomgeving. Verschillende onderzoeken tonen dit keer op keer aan.
De kans dat bewoners hun gezondheid als goed beoordelen is in groene gebieden 1,5 keer zo groot als in minder groene woonomgevingen. Daarnaast zorgt de aanwezigheid van groen ervoor dat depressies minder voorkomen, het aantal nekklachten terugloopt, het aantal kankerpatiënten wordt gereduceerd, het percentage inwoners dat migraine of ernstige hoofdpijn heeft wordt verlaagd, etc.
Verschillende pilotprojecten in het land, denk aan de Impulswijken in Tilburg, verbinden welzijn, zorg en groen met elkaar. Deze verbinding van beleidsterreinen is niet perse innovatief, maar wat bijvoorbeeld in Tilburg nieuw is, is de bottom up approach die nu gehanteerd wordt. Bewoners hebben de regie - en niet de gemeente - en ontwikkelen samen met gezondheidswerkers projecten om meer groen terug te krijgen in de wijken.
In Naarden bevinden we ons in de luxe positie dat wij omringd worden door een groene omgeving; natuurgebieden zoals bos, hei en Het Naardermeer. Ons College heeft de prettige groene leefomgeving als een van haar prioriteiten benoemd. Toch meent GroenLinks dat wij het belang van een groene leefomgeving nog meer op de Naardense agenda moeten zetten.
Een groene leefomgeving voor en door bewoners
Het College schrijft in de begroting dat bij het behoud van de kwaliteit van de openbare ruimte bewonersparticipatie een steeds belangrijkere rol inneemt. GroenLinks daagt het College graag uit om in 2013 met concrete plannen te komen hoe wij buurtbewoners nog actiever kunnen betrekken bij de groene leefomgeving. En misschien willen wij nog wel verder gaan en buurtbewoners de regie geven als het gaat om het in standhouden van de groene leefomgeving.
Dit naar voorbeeld van de Localism Act in de UK (de Buurtwet) waarin de rechten van buurtbewoners worden vastgelegd, een concrete uitwerking van de Big Society. Kort gezegd komt het erop neer dat inwoners het recht op regie in de buurt krijgen. Dit gaat verder dan bewonersparticipatie. Een spannend onderwerp, want dit betekent loslaten, in plaats van het beheer als gemeente verder naar je toe trekken.
Het College heeft sinds 2011 het beleid om waar mogelijk in gebruik genomen groenstroken aan bewoners te verkopen. Hierdoor krijgen de bewoners natuurlijk regie over deze stukken, maar wij denken dat het ambitieuzer kan.
GroenLinks zou er voor willen pleiten dat de gemeente braakliggende stukken grond of stukken die nu door de gemeente worden beheerd, identificeert en die ter beschikking stelt aan de buurtplatforms of bewonersgroepen. In samenwerking met woningbouwcorporaties of Versa Welzijn krijgen bewoners de regie om deze stukken zelf in te richten als bijvoorbeeld buurtmoestuin, een pluktuin of een natuurlijke speelplek. Dit zal niet alleen de sociale cohesie in de wijken bevorderen, maar ook de gezondheid en het welzijn van de Naarders.
Graag horen we hoe het college hierover denkt.
Naarden: hotspot van biodiversiteit
GroenLinks denkt dat binnen het groenbeleid van Naarden de pijler biodiversiteit een volwaardige positie moet krijgen. Door het in stand houden van de monocultuur loopt de van nature in onze omgeving aanwezige soortenrijkdom terug. Hoe zorgt de gemeente voor het behoud van biodiversiteit in onze stedelijke omgeving die aansluit bij de natuurpracht rond onze gemeente? Graag horen wij van het College hoe dit bereikt kan worden en wat het beleid hiervoor is. Hoe draagt Naarden bijvoorbeeld bij aan het op peil houden de bijenstand?
Ontwikkelingen op de woningmarkt
De woningmarkt zit op slot. In heel Nederland maar zeker ook in Naarden. In de woningvisie van Naarden streven wij naar een evenwichtig opgebouwde woningvoorraad met een verdeling van 1/6 goedkope woningen, 2/3 middeldure woningen en 1/6 woningen in het dure segment, bedoeld om de noodzakelijke doorstroming in de woningmarkt te bevorderen. Deze verdeling echter is gebaseerd op gegevens en beleidsvoornemens die in het begin van deze eeuw zijn opgesteld, zoals de uit het jaar 2000 daterende 'Beleidsnota Volkshuisvesting Naarden 2000-2010' en de in 2003 geproduceerde 'Structuurvisie Naarden'. Deze stukken vormden ook de leidraad voor de lokale woonvisie 2008-2010 die in 2009 werd vastgesteld.
Het waren echter totaal andere tijden in het begin van deze eeuw: het was een tijd van enorme economische groei en welvaart en ook de huizenmarkt zat in een grote lift. Nu bevindt Nederland zich in een periode dat de economie een ongekende neergang vertoond en dat de woningmarkt op slot kwam te zitten. Wellicht is het tijd om de lokale woonvisie voor Naarden weer te toetsen aan de nieuwe omstandigheden. Graag horen wij of het College het tijd vindt voor een nieuwe woonvisie?